Feng Shui - nauka czy wiara?

Autor tekstu: Joey Yap – światowej sławy nauczyciel i konsultant Feng Shui i BaZi; założyciel Mastery Academy of Chinese Metaphysics™. (www.masteryacademy.com) 
Tłumaczenie, podtytuły i przypisy: Magda Mól i Anna Sztandera – instruktorka i przedstawicielka MA w Polsce.

Kilka tygodni temu wyraziłem w tej kolumnie pogląd, że klasyczne Feng Shui jest dziedziną naukową. Głoszę tę ideę na całym świecie podczas moich wykładów Feng Shui, BaZi i Mian Xiang. 

Byłem miłe zaskoczony, gdy dowiedziałem się, że moje komentarze wywołały burzliwą debatę na temat tego czym jest Feng Shui – dziedziną nauki, pseudo-nauką czy też wiarą. 
Stąd, w dzisiejszym artykule chciałbym głębiej przedstawić naukową stronę Feng Shui. 

„Skoro musisz wierzyć w Feng Shui to nie jest to nauka”. Zaraz zaraz – musisz także wierzyć w swojego lekarza zanim udasz się do niego po poradę. Musisz też uwierzyć w swojego prawnika zanim pozwolisz mu się bronić w sądzie. Czy oznacza to, że cała wiedza medyczna nie ma wartości, jeśli Ty nie uwierzysz w diagnozę swojego lekarza? Oczywiście, nie. 

Kiedy ludzie twierdzą, że Feng Shui nie jest nauką, to pokazują problem polegający na niezrozumieniu czym jest nauka. Słowo nauka (w języku angielskim ‘science’) pochodzi od łacińskiego ‘scientio’, co oznacza wiedzę. 
Jak podaje Wikipedia, „science/nauką może być każdy usystematyzowany obszar studiów lub wiedzy, która z nich wynika”. 

Jak Feng Shui ma się do tej definicji? Nie ulega wątpliwości, że klasyczne Feng Shui jest usystematyzowanym obszarem studiów, czyli zawiera podstawowe wzory, modele, podstawowe zasady, empiryczne dowody i, co najważniejsze, udokumentowane obserwacje. Nie są to domysły. To, że coś dzisiaj nie jest tym czym będzie jutro, ma logiczne uzasadnienie. 

Jak naukowcy dochodzą do naukowych wniosków? Przeprowadzają eksperymenty, obserwują rezultaty, jeśli jest to konieczne powtarzają te eksperymenty, aż otrzymają jednoznaczny wynik i wtedy dokumentują swoje obserwacje. 

Feng Shui posiada fundamentalne reguły, modele i wzory. Pięć Przemian, Yin i Yang, He Tu Luo Shu, zasada Kosmicznej Trójcy to przykłady fundamentalnych zasad Feng Shui i innych chińskich nauk metafizycznych. 

A co z empirycznymi dowodami? Są one zbierane już od czasów Dynastii Tang! Dawne klasyczne teksty zawierają nie tylko opisy ukształtowania terenu i zasady dotyczące Qi, 
ale również schematy gór i wód. 

W Hong Kongu i na Tajwanie wciąż powstają nowe książki i teorie dotyczące Feng Shui, dostosowane do współczesnego świata, w jakim żyjemy. Wiedza ta i studia nad nią, nieprzerwanie się rozwijają podobnie jak medycyna czy inżynieria. 

W każdej nauce niezbędnym elementem jest obserwacja. Feng Shui stanowi część Fizjonomii, która jest jedną z Pięciu Sztuk Chińskich. 
Jest znane jako nauka obserwacji otoczenia. 

Wiele zasad Feng Shui jest wynikiem obserwacji prowadzonych w czasach Dynastii Tang,  które zostały zapisane w dziełach takich jak Qing Nang Jing (Zielona sakwa), Ru Di Yan (Wejście do Oka Ziemi) i Za Bai Jue (Purpurowo Biały Wiersz). 

Niektóre klasyczne dzieła będące podstawą studiów Feng Shui nie są tekstami oryginalnymi, gdyż te nie zachowały się do dnia dzisiejszego. 

Aż do początków XIX-ego wieku, Feng Shui było zarezerwowane wyłącznie do użytku Cesarza. Z pokolenia na pokolenie, przez wiele lat praktycy Feng Shui przekazywali swoje obserwacje. Tak powstała bogata, sprawdzana na przestrzeni wieków wiedza o tym co i kiedy jest skuteczne. Dzisiaj, niewielu mistrzów Feng Shui pochodzi z rodów z tradycjami, ale ci, 
którzy rzetelnie dokumentują swoje obserwacje, gromadzą wiedzę, mogą przekazać ją kolejnym pokoleniom, które będą obserwowały rezultaty i tę wiedzę rozwijały. 

Nie można tego dotknąć, nie można tego zobaczyć, jak to zmierzyć? 

Nauka to nie tylko fizyka, chemia i biologia. Takie postrzeganie nauki jest wyjątkowo ograniczone. Nauka obejmuje, poza innymi dziedzinami, nauki społeczne, takie jak antropologię i socjologię, nauki o ziemi jak geografię (tradycyjnie postrzeganą w Malezji jako przedmiot ’sztuki’) oraz nauki stosowane takie jak inżynierię, informatykę i psychologię. 

Wiele osób twierdzi, że trudno przyjąć Feng Shui jako naukę ponieważ nie jest możliwe zmierzenie Qi. I znowu, jest to błędne postrzeganie. 

Przed Michelem Faraday’em (1831-79) niemożliwe było zmierzenie elektryczności i sił magnetycznych. 

Czy oznacza to, że przed Faraday’em, elektryczność i siły magnetyczne nie istniały? 

Elektroniczny mikroskop wsparł pionierów nauki o wirusach. Ale nie znaczy to, że przedtem wirusy nie istniały? 

Nie jesteśmy jeszcze w stanie zmierzyć Kwazarów i Czarnych Dziur, ale wszyscy wierzą Stevenowi Hawkingowi, kiedy mówi o dziurach we wszechświecie, nawet jeśli nikt żadnej nie widział... chyba, że na Star Trek. 

Czy stetoskopem można zmierzyć ciśnienie krwi ? Oczywiście, nie. 

Chcielibyśmy, by wszystko, co nas otacza dało się zmierzyć linijką, próbówką i elektronicznymi urządzeniami, o których czytaliśmy lub słyszeliśmy. 

Ale jeśli byłoby to możliwe, nie było potrzeby konstruowania nowych narzędzi do obserwacji nowych dziedzin, takich jak eksploracja przestrzeni kosmicznej albo mechanika kwantowa. 

Zanim powstał teleskop Hubbla, studiowaliśmy gwiazdy i wszechświat jedynie na podstawie obserwacji. Musieliśmy zbudować Hubbla, tak jak musieliśmy skonstruować rakietę by odkrywać kosmos. 

Toteż, gdy mówimy o mierzeniu Qi, powinniśmy zapytać: jakim narzędziem może posłużyć się ta praktyka? 
Czy nie jesteśmy w stanie zmierzyć Qi, bo nie mamy odpowiedniego urządzenia? 

Chińczycy posiadają już odpowiednie narzędzie. Są nim Słoneczny i Księżycowy kalendarz, 
Luo Pan (specjalistyczny kompas) oraz metody obserwacji otoczenia. Oczywiście, niektórzy korzystają także z Google Earth. 

I można też kupić elektroniczny Luo Pan, i wyrysować wykres Wędrującej Gwiazdy lub wyliczyć Gua (metoda identyfikacji Qi) w sposób elektroniczny poprzez komputer czy nawet Palmtop. 

A więc kto mówi, że Qi jest niemierzalne? Chodzi o to, że Qi nie mierzy się urządzeniami czy narzędziami, które potocznie ludzie uznają za mierniki wszystkiego we wszechświecie od gazów po owady. Jednak stetoskopem nie mierzy się ciśnienia krwi, czyż nie? 

Każda nauka jest sztuką 

Inna dyskusja jaka toczy się wokół Feng Shui, to czy jest to nauka czy też sztuka. 
Pozwolę sobie na śmiałą sugestię: w każdej nauce jest sztuka. Myślę, że gdyby o to zapytać lekarza lub dentystę, najpewniej odpowiedzieliby, że w nauce, którą praktykują jest sztuka. 
Tą sztuką jest osąd. 

To subtelny element, który pojawia się dzięki doświadczeniu i stosowaniu wiedzy w różnych przypadkach. Nawet w czystej nauce, Królowej Nauk, Matematyce jest piękno i estetyka. 

Nauka skłania nas jedynie do czystego stosowania zasad. Sztuka, to, to co pozwala osobie z naukową praktyką podjąć decyzję jaką techniką się posłużyć, jakie techniki mogą a jakie nie mogą być zastosowane w danym przypadku. 

To także sprawdza się w Feng Shui. Istnieją w nim uniwersalne zasady i formuły. 
Ale wybór właściwego sposobu interpretacji lub ocena kiedy dana formuła może być zastosowana, to nauką, ukryta za sztuka. Podobnie formacje otoczenia, góry, wody są wyjątkowe w każdym otoczeniu. Chociaż podlegają podstawowym zasadom (np. woda kończy góry) poddane są także bardziej skomplikowanym analizom by określić najlepszy sposób wykorzystania Qi oparty na konkretnej strukturze (domu, biurowca, hotelu) co, jest już sztuką.

Wszystko to ma sens jeśli weźmiemy pod uwagę kontekst Yin i Yang, który jest fundamentalną zasadą Feng Shui i całej Chińskiej Metafizyki. Yin i Yang symbolizują równowagę, doskonałość. Poza nauką, która ujęta jest w ścisłe zasady, istnieje miejsce na interpretację, sztukę zastosowania Yin i Yang. 

Myśl metafizyczna 

Obecnie metafizyka utożsamiana jest z szalonymi praktykami typu okultyzm, ignoruje się bardzo wieloletnią historię metafizyki w Zachodnim świecie. 

Arystoteles był jednym ze sławnych myślicieli utożsamianych z Metafizyką, także Rene Descartes i Albert Einstein. Nie jestem ekspertem od zachodniej metafizyki, ale wystarczy poszperać w Internecie, by dowiedzieć się, że metafizyka poszukuje odpowiedzi na egzystencjalne pytania (dlaczego tu jesteśmy?), studiuje temat bogów i boskości, próbuje zrozumieć przyczynowość (dlaczego rzeczy się dzieją), relacje i wszechświat. 
Łączy rozum i logikę z ideami filozoficznymi. 

Klasyczne Feng Shui i Chińskie Pięć Sztuk zawsze były w Chinach uznawane za dziedziny metafizyczne, czyli innymi słowy za naukowa praktykę z filozoficznym egzystencjalnym odniesieniem. 

Metafizyka jest odpowiednim słowem by opisać Feng Shui, BaZi i Mian Xiang (nie pozbawiając ich, ich naukowej natury) ponieważ w Chinach, naukowe praktyki miały u swych początków pragnienie zrozumienia przeznaczenia, fatum, wszechświata, egzystencji i tożsamości, które są zasadniczo zagadnieniami metafizycznymi lub filozoficznymi. 

Feng Shui, BaZi i Mian Xiang mają wiele wspólnego z innymi naukami, ponieważ zasadniczo także są nauką służącą poznaniu ludzkiego życia. 

Jestem praktykiem i nauczycielem Feng Shui, nie jestem filozofem, i z pewnością nie jestem ekspertem od metafizyki czy nauki. Moim celem jest przedstawienie wam jak sam doszedłem do wniosku, że Feng Shui jest nauką. 

Nie oczekuję, że natychmiast przekonacie się do mojego punktu widzenia, ale liczę że prawdę odkryjemy otwierając się na różne. Pobudzająca debata otwierająca drzwi do dyskusji 
i pozwalająca zaistnieć alternatywnym perspektywom, to sposób w jaki nowe idee mają szansę zaistnieć. 

Przez długi czas ludzie myśleli, że Feng Shui to zabobony, kulturowe wierzenia 
(symbole i świecidełka) albo religia. Wielu ludzi myśli tak do dziś. Tak jak tysiące lat temu ludzie myśleli, że świat jest płaski. 

Ludzie nie muszą być przekonani, że Feng Shui jest nauką, ale jeśli otworzą się na taką możliwość, tak jak Galileusz otworzył swój umysł na możliwość, że Ziemia jest okrągła – znaczy, że wykonałem moja pracę!

Autor tekstu: Joey Yap – światowej sławy nauczyciel i konsultant Feng Shui i BaZi; założyciel Mastery Academy of Chinese Metaphysics™. (www.masteryacademy.com) Tłumaczenie, podtytuły i przypisy: Magda Mól i Anna Sztandera – instruktorka i przedstawicielka MA w Polsce.